Maligniteler

Maligniteler, kanser olarak da bilinen, hücrelerin kontrolsüz çoğalması ve çevre dokulara yayılma yeteneğine sahip hastalıklar grubudur. Benign tümörlerden temel farkı, invazyon yapabilmeleri ve uzak metastaz geliştirebilmeleridir. Her organ ve dokuda ortaya çıkabilirler.

Çeşitli histolojik tipler bulunur: karsinomlar (epitel kökenli), sarkomlar (bağ dokusu ve kemik kökenli), hematolojik kanserler (lösemi, lenfomalar) ve beyin tümörleri gibi diğerleri.

Risk faktörleri arasında genetik değişiklikler, sigara ve diğer tütün ürünleri, alkol, ultraviyole ışınları, bazı kimyasallar, enfeksiyonlar (HPV, Hepatit B ve C) ile obezite ve yaş yer alır.

Patofizyolojik süreçler arasında kontrollü olmayan proliferasyon, apoptoza direnç, genomik instabilite ve anjiyogenez ile invazyon; metastazlar çoğunlukla lenfatik sistem veya kan yoluyla gerçekleşir.

Belirti ve bulgular, tümörün konumuna bağlı olarak değişir; çoğu durumda belirti vermeyebilir, bazı hastalarda kilo kaybı, halsizlik, ağrı, yeni kitle veya kompresyon bulguları görülebilir.

Tanı, fizik muayene ve görüntüleme ile başlar; biyopsi ve histopatolojik inceleme altın standarttır; ayrıca kan testleri, tümör belirteçleri ve moleküler analizler yardımcıdır.

Tedavi, tümör tipi ve evresine göre değişir; cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi çoğu durumda temel üçlüdür; hedefe yönelik tedaviler ve immünoterapi giderek artan kullanıma sahiptir.

Prognoz ve önleme: prognoz tür ve evreye bağlıdır; erken tespit iyi sonuçlar verir. Önlemler arasında risk faktörlerinin azaltılması, HPV ve Hepatit B aşılama, düzenli tarama programları ve sağlıklı yaşam tarzı yer alır.

Epidemioloji: maligniteler dünya genelinde önemli bir ölüm nedeni olup yaşla birlikte sıklığı artar.