lenfatik

Lenfatik, lenfatik sistemi ifade eden bir terimdir. Lenfatik sistemi, dokular arasındaki lenf sıvısını toplayan kapalı damarsal ağ, lenf düğümleri ve bağışıklıkla ilgili organlardan oluşur. Lenf sıvısı, genelde interstisyel sıvıdan türeyen, proteinler ve bazen yağ içeren bir sıvıdır ve venöz dolaşıma geri karışır.

Anatomi olarak lenf kapilleri, dokuların hemen altında sonu kapalı ince damarlardır; interstisyel sıvıyı toplar ve lenfe dönüştürür. Bu kapillerler, kolektör lenf damarları ile birbirine bağlıdır; damarlar üzerinde kapakçıklar bulunur ve lenf sıvısı, torasik duktus ve sağ lenfatik damarlar aracılığıyla sonunda venlere dökülür. Lenf düğümleri, lenfi filtreleyen ve bağışıklık hücrelerinin çoğaldığı merkezlerdir. Ek olarak dalak, timüs, tonsiller ve bağırsak bağışıklık dokuları lenfatik sistemiyle ilişkilidir. Laktealler bağırsak villüslerinde yağların emilimini sağlar.

Başlıca işlevler arasında doku sıvısının geri kazanılması, yağların lenfatik yolla emilimi ve bağışıklık savunmasının desteklenmesi yer alır. Lenf düğümlerinde antijen sunumu ve bağışıklık yanıtının düzenlenmesi önemli rol oynar.

Lenfödem, lenf akışının yetersizliğinden kaynaklanan doku şişliğidir; primer veya sekonder olarak gelişebilir. Filarial enfeksiyonlar, cerrahi/ışınlama sonrası lenf drenajının bozulması gibi durumlar da lenfödeme yol açabilir. Lenfadenopati, lenfangit ve bazı kanser türlerinin lenf yoluyla yayılması da görülebilir. Tanı için lenfoscintigrafi, lenanjiyografi ve MR lenjiyografi kullanılır. Tedavide kompresyon, manuel lenf drenajı, fizik tedavi ve bazı durumlarda lenf damar bypassı veya lenf düğümü transferi uygulanabilir; altta yatan nedenin tedavisi de önemlidir.