dünya

Dünya, Türkçe'de iki ana anlamda kullanılır: gezegen olarak yeryüzünü kapsayan fiziksel küre ve insan toplumu ile yaşamın paylaşıldığı küresel alan. Günlük dilde dünya, yeryüzünü ve üzerinde yaşayan insanlığı kapsayan gerçeklerin ortak adı olarak kullanılır; ayrıca hayatı, insanlığı veya yaşanan koşulları soyut biçimde de ifade eder.

Etimolojik olarak dünya, Arapça dunya veya Farsça dunya kökenli olup Türkçeye Osmanlı Türkçesi üzerinden geçmiştir. Günümüzde dünya terimi hem gezegenin adı olarak Earth anlamını taşır hem de insan toplumu ve yaşamın karşılık geldiği küresel alanı ifade eder. Bu iki anlam genelde birbirinden ayrılır; ikincisi daha çok mecazî ve soyut kullanımlardır.

Kullanım örnekleri arasında dünya çapında, dünya görüşü, dünya dışı, dünya mirası gibi birleşikler bulunur. Özellikle resmi adlarda, örneğin Dünya Sağlık Örgütü gibi kurum adlarında dünya kelimesi, bağlama göre baş harfle kullanılabilir ve küresel kapsamı vurgular.

Tarihsel olarak dünyanın kavramsal anlamı antik çağlardan modern çağa değişti. Eski coğrafyalarda dünya çoğu kez yeryüzüyle sınırlı bir alan olarak algılanırken, bilimsel ilerlemeyle gezegen olarak Dünya kavramı netleşti ve küresel farkındalık arttı. Turkish literature and science traditions have also shaped how the term is used in cultural contexts, distinguishing between the material Earth and broader human experience.