Lymphomen

Lymfoom zijn maligniteiten die ontstaan uit lymfocyten in het lymfatische stelsel, zoals lymfeklieren, milt en beenmerg. De ziekte omvat twee hoofdgroepen: Hodgkin-lymfoom (HL) en non-Hodgkin-lymfoom (NHL). HL wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van Reed-Sternberg-cellen; NHL omvat vele subtypes, meestal uit B-cellen of T-cellen.

Binnen NHL bestaan veel subtypes, waaronder diffuse grote B-cel-lymfoom, folliculair lymfoom, mantelcel-lymfoom en MALT-lymfoom; Burkitt-lymfoom en verschillende T-cel-lymfooms komen ook voor. Behandeling en prognose hangen af van subtype en stadium.

Symptomen zijn vaak pijnloze lymfeklierzwelling, meestal in hals, oksel of lies. B-symptomen kunnen koorts, nachtzweten en ongewild gewichtsverlies zijn. Uitgebreide ziekte kan ook milt, lever of beenmerg betreffen en klachten veroorzaken afhankelijk van betrokken organen.

Diagnose gebeurt via lichamelijk onderzoek, beeldvorming (CT- of PET-scan) en een biopt van een aangetaste klier. Verdere tests omvatten immunophenotypering, flowcytometrie, cytogenetica en beenmergonderzoek. Een vroege diagnose en stadiëring zijn belangrijk voor de behandelkeuze.

Behandeling is subtype- en stadiumafhankelijk en kan bestaan uit chemotherapie (bijvoorbeeld CHOP of R-CHOP voor veel B-cel NHL), radiotherapie en gerichte immunotherapie zoals rituximab. Bij refractaire ziekte zijn autologe of allogene stamceltransplantatie en innovatieve therapieën zoals CAR-T mogelijk. Indolente vormen worden soms afgewacht of langzaam behandeld.

Prognose varieert sterk; Hodgkin-lymfoom heeft bij vroeg stadium vaak een gunstige uitkomst met moderne behandelingen. Non-Hodgkin-lymfoom kent een breed scala aan uitkomsten, afhankelijk van subtype, leeftijd en comorbiditeit.