Luchtverkeerbeheer

Luchtverkeerbeheer (ATM, van het Engels air traffic management) omvat de planning, uitvoering en het toezicht op het vervoer van vliegtuigen om veiligheid, capaciteit en milieuprestaties te waarborgen. Het bestrijkt alle fasen van vluchtbewegingen, van het ontwerpen van luchtruim en routes tot de bediening van luchtverkeerstorens en de grondafhandeling op luchthavens. ATM gaat verder dan traditionele luchtverkeersleiding; het omvat ook flow management, toewijzing van routes en capaciteit en het beheer van knooppunten waar meerdere vliegtuigen elkaar beïnvloeden.

Belangrijke onderdelen zijn: luchtvaartruimtebeheer (ontwerp en toewijzing van luchtruim en luchtstroken), vluchtplanning en -monitoring, communicatie-, navigatie- en surveillancesystemen (CNS), en meteorologische informatie. De operationele dienstverlening omvat aerodrome controle, vertrek- en aankomstcontrole en en routecontrole, evenals grondbewegingen op luchthavens. Technologieën zoals radar, ADS-B, multilateration, satellietnavigatie en data-communicatie (CPDLC) spelen een centrale rol, vaak ondersteund door geavanceerde ATM-systemen en Europese programma’s zoals SESAR.

Internationale normen en veiligheid worden bewaakt door organisaties als ICAO en, op regionaal niveau, door luchtverkeersdienstenorganisaties en EUROCONTROL. In de praktijk worden vluchtbewegingen en luchtruimbeheer gecoördineerd tussen nationale autoriteiten, ANSPs (Air Navigation Service Providers) en luchtvaartmaatschappijen om verstoringen te minimaliseren en milieubelasting te beperken.

Het doel van luchtverkeerbeheer is veilige, efficiënte en duurzame beweging van vliegtuigen door gezamenlijk ontworpen procedures, technologie en samenwerking tussen betrokken partijen.