Lancefieldcsoport

Lancefieldgroep, ook wel Lancefieldgroep of groep genoemd, verwijst naar een serologisch classificatiesysteem voor beta-hemolytische streptokokken op basis van het C-carbohydrate in de celwand. Het systeem werd in de jaren 1930 ontwikkeld door Rebecca Lancefield en wordt gebruikt om streptokokkenstammen te ordenen volgens hun antigeenische eigenschappen.

De groepen worden aangeduid met letters, bijvoorbeeld A, B, C, D, F en G. De bekendste groepen zijn groep A, vertegenwoordigd door Streptococcus pyogenes, en groep B, vertegenwoordigd door Streptococcus agalactiae. Groepen C, D, F en G komen ook voor bij mensen en dieren. Groep D werd historisch geassocieerd met enterokokken, maar tegenwoordig worden veel enterokokken aparte classificatiekaders gegeven. Niet alle streptokokken laten zich typen volgens het Lancefield-systeem, en sommige stammen zijn non-typeerbaar.

Laboratorium wordt de groepsindeling doorgaans vastgesteld door serologische tests die reageren op de groep-specifieke C-carbohydrateantigenen, zoals latexagglutinatie of precipitatie, met antisera. Moleculaire methoden, waaronder PCR, kunnen aanvullende of confirmatieve informatie leveren over de groep.

Het Lancefield-systeem heeft klinische en epidemiologische waarde. Groep A-streptokokken zijn vaak verantwoordelijk voor keelontsteking en kunnen bij onbehandelde infecties reumatische koorts en acute glomerulonefritis veroorzaken. Groep B-streptokokken zijn een belangrijke oorzaak van neonatale sepsis en meningitis. Andere groepen worden geassocieerd met uiteenlopende infecties en colonisatiepatronen. Ondanks zijn nut is de serologische indeling niet altijd volledig deterministisch en kan kruisreactie optreden; moderne methoden combineren daarom vaak chemische, moleculaire en klinische gegevens.