Kwetsbaarsten

Kwetsbaarsten is een term in het Nederlands die verwijst naar mensen of groepen die het meest kwetsbaar zijn voor schade, risico's of uitsluiting. De term kan zowel letterlijk naar individuele personen verwijzen als naar collectieve groepen die extra bescherming of ondersteuning nodig hebben in vergelijking met anderen.

Etymologie en gebruik. Het woord komt van kwetsbaar, met het achtervoegsel -sten om de mate aan te geven. In de praktijk wordt het vaak als zelfstandig naamwoord gebruikt, bijvoorbeeld in de zinnen 'de kwetsbaarsten hebben extra bescherming nodig' of 'beleid gericht op de kwetsbaarsten'. Het is geen exacte categorie, maar een beschrijving die afhankelijk is van context, tijd en beleidsdoelen.

In beleid en onderzoek. In publieke gezondheidszorg, sociaal beleid en humanitaire hulp wordt aandacht voor de kwetsbaarsten ingezet om te zorgen voor toegankelijke zorg, bescherming en participatie. Identificatie gebeurt vaak aan de hand van indicatoren zoals leeftijd, gezondheid, inkomen, huisvesting, handicap en sociale uitsluiting. Het doel is disproportionele risico’s te vermijden en veerkracht te bevorderen, vooral in crisissituaties zoals pandemieën of natuurrampen.

Kritiek en overwegingen. Het begrip kan tot stigmatisering leiden als het label te ruim of stereotype beeldvorming in de hand heeft. Ook kan het verschuiven met tijd en plaats, waardoor wat als kwetsbaar wordt gezien afhankelijk is van beleidsprioriteiten. Een inclusieve aanpak, aandacht voor intersectionaliteit en geen uitsluitende categorieën zijn aanbevolen.

Zie ook. Denkbaar zijn thema’s als sociale rechtvaardigheid, recht op zorg, veerkrachtige gemeenschappen en mensenrechten.