Kostenberekeningen

Kostenberekening is het proces waarbij alle kosten die samenhangen met het leveren van een product of dienst worden geïdentificeerd, geregistreerd en toegewezen aan kostendragers zoals producten, projecten of klanten. Het doel is inzicht krijgen in de werkelijke kosten, zodat prijsstelling, budgettering en besluitvorming onderbouwd kunnen worden.

Kosten kunnen worden onderverdeeld in directe en indirecte kosten, en in vaste en variabele kosten. Directe kosten zijn rechtstreeks toe te rekenen aan een kostendrager, terwijl indirecte kosten via een toewijzingsmethode worden verdeeld. Vaste kosten blijven bij veranderingen in productie constant, variabele kosten nemen toe of af met de omvang van de activiteiten. Overhead is de verzamelnaam voor indirecte kosten.

Veelgebruikte methoden zijn de traditionele kostprijsberekening, waarbij directe kosten plus toegewezen indirecte kosten de kostprijs vormen, en de activity-based costing (ABC), die indirecte kosten koppelt aan activiteiten die kosten veroorzaken. Een andere benadering is de standaard- of normkostprijs, waarbij kosten per eenheid op basis van normen worden vastgesteld.

Kostenberekening ondersteunt prijsstelling, bidprocessen, budgettering en financiële planning. In de praktijk verzamelt men kosten uit financiële systemen, inkoop- en productiegegevens, en timesheets, waarna gekozen wordt voor een toewijzingsmethode en kwaliteitscontrole op juistheid van de toewijzing.

Belangrijke aandachtspunten zijn nauwkeurigheid van inputs, transparantie van toewijzingsregels en gevoeligheid voor veranderende kosten. Door regelmatig bij te stellen blijven kostenberekeningen relevant voor competitieve prijzen en rendementsanalyse.