Kapitaaluitgaven

Kapitaaluitgaven, afgekort CapEx, zijn uitgaven die gericht zijn op het creëren, uitbreiden of verbeteren van vaste activa of immateriële activa met een verwachte gebruiksduur van meer dan één jaar. Deze uitgaven worden geactiveerd op de balans en afgeschreven of geamortiseerd over de verwachte levensduur. Ze verschillen van operationele uitgaven (OpEx), die als kosten in de winst- en verliesrekening van het betreffende jaar worden verwerkt.

Voorbeelden van kapitaaluitgaven zijn de aankoop van onroerend goed, gebouwen, machines, transportmiddelen en andere productiemiddelen, evenals investeringen in IT-infrastructuur en softwareontwikkelingen die aan activ criterium voldoen, patenten en licenties. Ook verbeteringen aan bestaande activa kunnen worden geactiveerd als ze de toekomstige economische baten vergroten.

Criteria voor activatie omvatten vaak: de kosten kunnen betrouwbaar worden gemeten, het asset levert naar verwachting economische voordelen op na meer dan één jaar, en de uitgaven voldoen aan de interne drempels of materialiteitsgrenzen van de organisatie. Grote CapEx-projecten volgen doorgaans een capital budgeting-proces waarin onder meer ROI of nettowerkkosten-waardebepalingen (NPV) worden beoordeeld.

Financiële impact: CapEx vergroot de activa op de balans en beïnvloedt de kasstroom vanuit investeringsactiviteiten, terwijl OpEx de winst direct beïnvloedt in het betreffende jaar. Belastingtechnisch leveren afschrijvingen of amortisatie aftrekbare uitgaven op; sommige jurisdicties staan versnelde of directe aftrek toe.

Internationale standaarden: onder IFRS en US GAAP vereisen activabudgettering en afschrijving, waarbij leaseverplichtingen onder IFRS 16/ASC 842 soms als right-of-use-assets worden opgenomen.