Inkomenvolatiliteit

Inkomenvolatiliteit verwijst naar de variatie in het huishoudinkomen over tijd. Het omvat schommelingen in arbeidsinkomsten zoals loon en zelfstandigeninkomsten, evenals veranderingen in overdrachtsontvangsten zoals belastingen en sociale uitkeringen. Vaak wordt een onderscheid gemaakt tussen transitory (korte termijn) en permanent (lange termijn) inkomensschokken. Transitorye schokken leiden tot tijdelijke afwijkingen van het verwachte inkomen, terwijl permanente schokken het langjarig inkomenspad beïnvloeden.

Metering en data: wetenschappers meten inkomenvolatiliteit meestal met de standaarddeviatie of variantie van inkomen over meerdere perioden binnen huishoudens, vaak gebruikmakend van paneldata. Daarnaast worden tijdelijke vs. blijvende componenten onderscheiden via econometrische methoden die het permanente inkomen en de inkomensinnovaties scheiden. De meetfouten en definities van inkomen (loon, overheidsuitkeringen, belastingen, transfers) beïnvloeden vergelijkingen tussen landen en perioden.

Oorzaken en variabiliteit: oorzaken zijn onder meer werkgelegenheidskansen en sectoren met veel schommelingen, werkstatus (vast dienstverband versus tijdelijke contracten, zelfstandigeninkomen), variabele uren en weekend- of seizoenwerk, loonstijgingen en automatisering, en veranderingen in toelages of belastingregels. Ook macro-voorwaarden zoals economische recessies dragen bij aan inkomensvolatiliteit. Er is aanzienlijke heterogeniteit naar leeftijd, opleiding, geslacht en naar type huishouden.

Gevolgen: inkomensvolatiliteit beïnvloedt consumptie en spaargedrag en kan leiden tot verhoogd kredietgebruik, schuldenlast en armoederisico. Op macro-economisch gebied kan hogere inkomensvolatiliteit samenhangen met minder voorspelbare consumptie en verminderde bestedingsstabiliteit.

Beleid en mitigatie: automatische stabilisatoren zoals werkloosheidsuitkeringen, belastingherverdeling en maatschappelijke transfers kunnen inkomensvolatiliteit dempen. Ook beleid gericht op arbeidsmarktvitaliteit, دولheidsprogramma’s voor verliesbestendigheid en langetermijninkomenszekerheid spelen een rol bij het verminderen van kwetsbaarheid voor inkomensschommelingen.