Hijsbelasting

Hijsbelasting is de belasting die ontstaat bij het hijsen of neerzetten van een last met een hijsinstallatie, zoals een kraan, takel of hefboom. Het omvat zowel de statische component, die gelijk is aan het gewicht van de last, als de dynamische componenten die optreden bij beweging. Dynamische factoren zijn onder meer acceleratie en deceleratie van de last, slingering van de last, kabelelasticiteit en trillingen van de constructie, evenals omgevingsinvloeden zoals wind op open takels.

Tijdens ontwerp en operatie wordt de hijsbelasting gebruikt om de capaciteiten van de installatie en de draagstructuur te bepalen. Daartoe worden lastdiagrammen en berekeningen toegepast waarin rekening wordt gehouden met veiligheidsfactoren en specifieke werkcondities (afstand, hoogte, snelheid). De maximale hijsbelasting kan afwijken van het gewicht van de last, doordat dynamische factoren de trekspanning verhogen.

Meting en controle: lastmeters, anti-swaai-systemen en kraanbegrenzer dragen bij aan het monitoren van de hijsbelasting. Regelmatige kalibratie en onderhoud van de hijsinrichting zijn gebruikelijk om binnen de vastgestelde belastingslimieten te blijven. Operators volgen procedures die gericht zijn op veilige bediening en het voorkomen van overbelasting.

Relevante normen en richtlijnen bestaan op nationaal en Europees niveau en richten zich op ontwerp, montage, onderhoud en veilige bediening van hijsinstallaties. In de praktijk vindt men de term hijsbelasting terug in sectoren zoals bouw, scheepsbouw en productie, waar hijswerk een cruciale rol speelt.