Hardnekkigheid

Hardnekkigheid is een persoonlijkheidskenmerk dat zich uit in vasthoudendheid en koppigheid: de neiging om aan overtuigingen, meningen of gedragingen vast te houden ondanks tegenbewijs of tegenslag. In het dagelijks taalgebruik heeft het doorgaans een negatieve lading wanneer het vasthouden onredelijk of obstructief wordt. Toch kan hardnekkigheid ook positieve kanten hebben, bijvoorbeeld wanneer volharding bij langdurige inspanning of herstel van een doelproductieve uitkomst oplevert. Het onderscheid tussen vasthoudelijkheid en koppigheid is vaak situationeel bepaald.

De term is afgeleid van hardnekkig, een samenstelling van hard ('vast, stevig') en nek, wat een beeld oproept van een stijve houding.

Kenmerken zijn rigide denkpatronen, weerstand tegen wijziging en selectieve interpretatie van bewijs. Oorzaken omvatten behoefte aan controle, onzekerheidsvermijding, identiteitsgebonden belangen en sociale druk.

Effecten kunnen zowel positief als negatief zijn: vasthoudendheid kan bijdragen aan volharding en doelgerichtheid, maar kan ook leren en samenwerking belemmeren en leiden tot conflicten wanneer communicatie stokt.

Omgaan met hardnekkigheid vereist heldere communicatie, het aanreiken van feiten, en ruimte voor reflectie. Concrete stappen zoals het stellen van haalbare tussendoelen, het herkennen van triggers en het betrekken van anderen bij het veranderingsproces kunnen helpen.