Gegevensopvraging

Gegevensopvraging is het opvragen of ophalen van persoonsgegevens of andere gegevens uit informatiesystemen, registraties of databestanden. Het kan plaatsvinden door een particulier die inzage vraagt in eigen gegevens, een organisatie die informatie nodig heeft voor bedrijfsprocessen, of overheids- en handhavingsinstanties in het kader van wettelijke taken.

In het kader van privacywetgeving en gegevensbeheer verwijst gegevensopvraging vaak naar een inzageverzoek door de betrokkene. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/GDPR) geeft betrokkenen recht op inzage in welke gegevens worden verwerkt, met welke doeleinden en naar wie ze zijn verstuurd. Verantwoordelijken moeten op dergelijke verzoeken binnen een termijn van ongeveer een maand reageren en kunnen onder bepaalde omstandigheden een verlenging toelaten. Kosten kunnen worden verbonden aan excessieve of oneerlijke verzoeken.

Het proces omvat identificatie en verificatie van de verzoeker, afbakening van de opvraag, en een voor informatieplicht passende reactie met een overzicht van verwerkte gegevens, bronnen, doeleinden en bewaartermijnen. Voor organisaties betekent dit meestal ook het controleren van toegangsrechten, het waarborgen van dataminimalisatie en het vastleggen van het uitleveringspad van de gevraagde data.

Technisch wordt gegevensopvraging uitgevoerd via databanken, applicatie-interfaces of documentenbeheer, met gebruik van query's, API-aanroepen en auditsporen. Beveiliging, logging en robuuste toegangscontrole zijn hierbij essentieel om misbruik te voorkomen.

Voorbeelden: een bank die transactie- en rekeninggegevens verstrekt op verzoek van de rekeninghouder; een student die een schooldossier opvraagt; een burger die een overheidsprofiel of beschikking opvraagt. Zie ook inzage, GDPR, data governance.