Gebruikscontekst

Gebruikscontekst is de verzameling omstandigheden die bepalen hoe, waarom en onder welke voorwaarden iets wordt gebruikt of ervaren. Het omvat factoren zoals de kenmerken van de gebruiker, de taken die moeten worden uitgevoerd, de fysieke en sociale omgeving, en technologische, regelgevende of veiligheidsbeperkingen. In veel vakgebieden vormt het begrip een leidraad voor ontwerp, evaluatie en training, omdat het aangaf welke eisen en verwachtingen realistisch en veilig zijn in de praktijk.

In de linguïstiek verwijst de term naar de context van het gebruik van taal: wie er spreekt, wat de voorgeschiedenis is, welke referenties worden gebruikt en welke doelstellingen worden nagestreefd. Deze context beïnvloedt interpretatie, implicatures en de keuze van woorden of zinswendingen.

In product- en dienstontwerp wordt de context of use expliciet onderzocht om bruikbaarheid, toegankelijkheid en veiligheid te waarborgen. Een veelgebruikt kader is ISO 9241-210, dat de relatie tussen gebruikers, taken, apparatuur en de omgeving benadrukt. Methoden zoals gebruiksobservatie, interviews, persona’s en scenario’s helpen bij het identificeren van behoeftes, barrières en kansen in de werkelijke omgeving.

Voorbeelden tonen hoe context het ontwerp kan sturen: een spraakassistent die betrouwbaar moet werken in een drukke keuken, of een gezondheidsapp die toegankelijk is voor slechthorenden. Het begrijpen van de gebuikscontekst verhoogt effectiviteit, adoptie en tevredenheid bij gebruikers. See also: context of use, user experience, human-centered design.