Dialoogcirkels

Dialoogcirkels zijn een gestructureerde methode voor open en gelijkwaardige dialoog in groepen. Deelnemers zitten in een cirkel en spreken beurtelings over ervaringen, ideeën en emoties. De aanpak legt de nadruk op actief luisteren, reflectie en het brengen van verschillende perspectieven, met als doel begrip, empathie en gezamenlijke besluitvorming te bevorderen. Dialoogcirkelachtige werkwijzen zijn geïnspireerd door talking circles in inheemse tradities en zijn later toegepast in restorative justice, onderwijs en community-ontwikkeling.

Werkwijze: een facilitator leidt de cirkel en kan een voorwerp (talking piece) laten doorgeven zodat iedereen een stem krijgt. Typische rondes bestaan uit een check-in, het delen van persoonlijke ervaringen, reflectie en een afsluiting. Er gelden basisregels zoals luisteren zonder onderbreken, vertrouwelijkheid en respect. De duur varieert; de methode kan worden aangepast aan doelen zoals interculturele dialoog, teamontwikkeling of conflictoplossing. Er bestaan verschillende varianten, waaronder korte sessies en uitgebreide circulaire processen.

Toepassingen en effecten: dialoogcirkels worden toegepast in scholen, universitair onderwijs, maatschappelijke organisaties, buurten en bedrijven, evenals in conflictbemiddeling en herstelrecht. Voordelen zijn onder meer gelijke spreekruimte, betere luistervaardigheden, versterkte relaties en draagvlak voor beleid of besluiten. Kritiekpunten betreffen de noodzaak van getrainde facilitators, tijdsintensiteit, culturele gevoeligheden en het risico van oppervlakkige uitkomsten wanneer de context niet goed is afgestemd.