Dampdrukgradiënt

Dampdrukgradiënt is de verandering van waterdampdruk over een bepaalde afstand. De dampdruk (Pv) is de druk die waterdamp uitoefent in een ruimte wanneer de damp in evenwicht is met de omgevende toestand. De dampdrukgradiënt wordt uitgedrukt als ΔPv/Δx, bijvoorbeeld in pascal per meter (Pa/m). Deze gradient is de drijvende kracht achter transport van vocht door lucht en door poreuze materialen in gebouwen en andere systemen.

Vochttransport vindt vrijwel altijd plaats als gevolg van een dampdrukgradiënt. Diffusie van waterdamp door lucht of door poreuze bouwmaterialen volgt vaak een Fick-achtige wet: de flux Jv is proportional aan de dampdrukgradiënt (-D_eff dPv/dx). Bij aanwezigheid van luchtstroming kan ook advektie meespelen. Pv hangt samen met temperatuur en relatieve vochtigheid via Pv = RH × Psat(T), waardoor temperatuurverschillen de dampdrukgradiënt kunnen versterken of veranderen. Condensatie en verdamping treden op bij grensvlakken afhankelijk van Pv en de lokale temperatuur.

Praktisch is dampdrukgradiënt van groot belang in bouwkunde en vochtbeheersing. Een ongelijkmatige of grote dampdrukgradiënt kan leiden tot ongewenst vochttransport, condensatie, schimmel en structurele schade aan muren, isolatie en constructies. Daarom worden dampdrukgradiënt en gerelateerde vochttransportprocessen meegenomen in hygrothermische modellering, ontwerp van dampremmen en ventilatiesystemen, en bij het beoordelen van de vochtbalans in gebouwen.