Consistentieworden

Consistentieworden zijn woorden en uitdrukkingen die helpen bij de coherentie van een tekst door relaties tussen zinnen en alinea's aan te geven. Ze fungeren als markers van samenhang en ondersteunen de lezer bij het volgen van logische verbindingen. In het Nederlands worden ze vaak aangeduid als signaalwoorden of verbindingswoorden en spelen ze een belangrijke rol in zowel geschreven als gesproken taal.

Veelvoorkomende categorieën zijn: tijdsvolgorde zoals vervolgens, daarna, ten slotte; oorzaak en gevolg zoals omdat, hierdoor, daarom, dus; voorwaarde zoals als, indien, mits; tegenstelling en vergelijking zoals echter, maar, aan de ene kant... aan de andere kant; opsomming en toelichting zoals bijvoorbeeld, ook, daarnaast; doel en gevolg zoals zodat, om te, hiervoor; en concluderende woorden zoals dus, daarom, kortom.

In het toepassen van consistenteieworden is het verstandig om af te wisselen en de relatie tussen zinnen expliciet te maken. Plaats vaak aan het begin van een zin een signaalwoord als de relatie tussen zinnen duidelijk is, maar gebruik ze ook waar nodig in midden van de zin. Beoordeel of het gekozen woord de bedoelde logische verbinding nauwkeurig weergeeft; onnauwkeurig gebruik kan verwarring veroorzaken of juist overbodig maken.

Zie ook: signaalwoorden, verbindingswoorden, cohesie en coherentie.