Betrouwbaarheidsindicatoren

Betrouwbaarheidsindicatoren zijn maten en functies die aangeven hoe zeker een meting, modeluitkomst of systeemfunctie kan worden genomen. Ze drukken de mate van vertrouwen of onzekerheid uit bij resultaten en helpen bij besluitvorming, interpretatie en risicoanalyse.

In statistiek en datawetenschap leveren betrouwbaarheid-indicatoren vaak kwantificeerbare onzekerheidsmaten op. Voorbeelden zijn betrouwbaarheids- en credible intervallen, standaardfouten en marge van fout, p-waarden en bootstrap-intervallen. Deze indicatoren geven aan hoe representatief of stabiel een schatting is bij herhaalde metingen of analyses.

In engineering en onderhoud worden betrouwbaarheid-indicatoren gebruikt om prestaties en faalkansen te evalueren en te voorspellen. Voorbeelden zijn de gemiddelde tijd tussen storingen (MTBF), gemiddelde reparatietijd (MTTR), faalkans of failure rate, de betrouwbaarheidsgolheid R(t) en het hazard-rate h(t). Weibull-analyse is een veelgebruikte methode om deze indicatoren af te leiden en ontwikkelingen in levensduur te modelleren.

In informatiekwaliteit en journalistiek verwijzen betrouwbaarheidsindicatoren naar de geloofwaardigheid van informatie: herkomst en traceerbaarheid van data, volledigheid, nauwkeurigheid, actualiteit, consistentie, reproduceerbaarheid en transparantie van gebruikte methoden.

Het gebruik van betrouwbaarheidsindicatoren vereist aandacht voor aannames, kwaliteitsdata en juiste interpretatie. Misbruik of overmatige versteviging op een enkel cijfer kan leiden tot vertekening of overmoed; daarom is validatie, calibratie en duidelijke rapportage essentieel.