zoetwatermossel

Zoetwatermossel is de algemene term voor verschillende soorten tweekleppige weekdieren die in zoetwater leven, vooral uit de familie Unionidae. Deze dieren bestaan uit twee schelpen die met een spier en mantel openen en sluiten en zich aan het substraat kunnen vasthechten. Ze zijn filtervoerders en leveren een bijdrage aan de waterkwaliteit door filtratie.

Levenscyclus: bij veel soorten produceren vrouwelijke mosselen glochidia, larven die tijdelijk parasitair op vissenleven. De larven hechten zich aan de kieuwen of vinnen van specifieke vissoorten en ontwikkelen zich daar tot jonge mosselen. Pas daarna vallen ze af en groeien op het substraat verder.

Habitat en ecologie: ze geven de voorkeur aan schone, zuurstofrijke zoetwateromgevingen met stabiele bodems zoals modder, zand of grind en oeverzones. Volwassen mossels zijn sessiel en kunnen lange tijd op dezelfde plek blijven. Door filtratie dragen zij bij aan de waterkwaliteit en leveren zij onderdak en voedingsstoffen aan andere waterorganismen.

Bedreigingen en conservatie: veel soorten zijn ernstig bedreigd door vervuiling, sedimentatie, verlies van leefgebied en dammen die vismigratie belemmeren. In Europa staan sommige soorten onder bescherming, zoals onder de Habitatrichtlijn, en elders variëren de beschermingsmaatregelen. Invasieve exoten zoals zebramossels kunnen concurreren en de leefomgeving verstoren. Verbetering van waterkwaliteit en het herstel van vismigratiepaden zijn cruciaal voor hun herstel.

Belang: als indicatorsoort voor de gezondheid van zoetwaterbiotopen en als bron van biodiversiteit; sommige soorten hebben ook ecologische of culturele waarde en worden bestudeerd in onderzoek naar waterkwaliteit en ecologie. Notable voorbeelden zijn Margaritifera margaritifera (zoetwaterparelmossel), een sterk bedreigde soort in delen van Europa.