zinssamenvoeging

Zinssamenvoeging is het proces waarbij twee of meer zinnen of hoofdzinnen worden verbonden tot één samengestelde zin. Het doel is om relaties tussen ideeën duidelijk te maken en de tekst vloeiender te laten lopen. In het Nederlands gebeurt dit op twee hoofdmanieren: nevenschikking en onderschikking.

Bij nevenschikking worden twee hoofdzinnen gelijkwaardig aan elkaar gekoppeld. Dit gebeurt met nevenschikkende voegwoorden zoals en, maar, of, want, dus, of soms zonder voegwoord; de zinnen blijven zelfstandig. Voorbeelden: "Het regent en ik blijf binnen." "Zij studeert hard, dus ze behaalt goede cijfers." "Hij kwam vroeg, maar vertrok laat." Deze vorm legt nadruk op de samenhang van twee feiten of acties die naast elkaar bestaan.

Bij onderschikking wordt één zin ondergeschikt gemaakt aan een andere door een onderschikkend voegwoord zoals omdat, terwijl, toen, als, zodat, hoewel. Voorbeelden: "Omdat het regent, neem ik een paraplu." "Zij glimlachte terwijl hij sprak." "Als het morgen mooi weer is, gaan we wandelen." Dit type laat zien hoe de ene zin afhankelijk is van de andere en welke relatie ertussen bestaat (oorzaak, tijd, voorwaarde, contrast, enzovoort).

Zinssamenvoeging kan ook zonder voegwoord voorkomen, bijvoorbeeld met een puntkomma of een dubbele punt: "Het regende; ik bleef thuis." of "Zij werkte hard: ze voltooide het project." Het gebruik hangt af van de gewenste nadruk, de leesbaarheid en de stijl van de tekst.