zetelverhouding

Zetelverhouding is de verdeling van zetels in een parlement of ander vertegenwoordigend lichaam over de politieke partijen na een verkiezing. Ze geeft aan hoeveel macht elke partij heeft binnen het parlement en wordt meestal uitgedrukt als een aandeel van het totale zetelaantal of als absolute zetels per partij.

Bij systemen met evenredige vertegenwoordiging wordt de zetelverhouding bepaald op basis van de behaalde stemmen en via specifieke toewijzingsmethoden. Veelgebruikte methoden zijn onder meer de D'Hondt-methode, Sainte-Laguë en de grootste-rest-methode. Deze methoden kunnen leiden tot verschillen tussen de verdeling van stemmen en zetels, waardoor de uiteindelijke zetelverhouding soms afwijkt van de stemverdeling.

Factoren die de uiteindelijke verdeling kunnen beïnvloeden zijn onder meer kiesdrempels, de indeling in kieskringen en de toewijzing van restzetels. Ook kan de institutionele structuur van het land, zoals het aantal kamers en de manier waarop coalities gevormd worden, de interpretatie en het gebruik van de zetelverhouding beïnvloeden.

Zetelverhouding vormt een essentieel instrument voor politieke analyse en coalitievorming. Het geeft inzicht in which partijen mogelijk een meerderheid kunnen behalen, hoe macht verdeeld is en welke beleidsprioriteiten waarschijnlijk een rol spelen in het parlementaire proces.