zdolnosc

Zdolność, w zapisie bez diakrytyk: zdolnosc, to pojęcie ogólne oznaczajace możliwości jednostki, organizmu lub systemu do wykonania określonego zadania, osiągnięcia wyniku lub spełnienia warunków. Może odnosić się do potencjału, jak i do rzeczywistej umiejętności, która wynika z wrodzonych predyspozycji lub nabytej wiedzy i praktyki. W praktyce pojęcie obejmuje zdolności poznawcze, motoryczne, językowe, emocjonalne i społeczne.

Zdolności dzielą się na wrodzone i nabyte. Wśród nich wyróżnia się zdolności poznawcze (pamięć, uwaga, myślenie, rozumowanie), motoryczne (zręczność, siła, koordynacja), językowe, emocjonalne i społeczne. W naukach przyrodniczych i medycznych używa się także pojęcia zdolnosci funkcjonalnych i fizycznych; w prawie stosuje się termin zdolnosc prawna do czynnosci prawnych.

Ocena zdolnosci odbywa się za pomocą testów psychometrycznych, oceny funkcjonalnej, obserwacji oraz specjalistycznych repertuarów testowych. W kontekście edukacji i pracy ważne jest rozróznienie między potencjałem a realizowana wydajnością: wysoki potencjał nie zawsze przeklada się na bieżąca sprawność w danym środowisku.

Rozwijanie zdolnosci polega na treningu, edukacji i odpowiednim środowisku uczenia sie. Zdolnosci mogą być modyfikowane w różnym stopniu w zaleznosci od wieku, zdrowia, motywacji i dostepu do zasobów. Pojecie ma zastosowania w psychologii, pedagogice, medycynie, prawie i technologii, gdzie odnosi się do możliwości funkcjonowania systemów lub osób.