Zdolnosci

Zdolności (zdolności) to ogólna zdolność jednostki do wykonywania zadań i osiągania celów. Mogą być wrodzone lub rozwijane w wyniku nauki, treningu i doświadczeń. W psychologii wyróżnia się m.in. zdolności poznawcze (pamięć, uwaga, myślenie), motoryczne (koordynacja ruchowa), percepcyjne, społeczne i twórcze.

W praktyce często odróżnia się zdolności od umiejętności. Zdolności oznaczają potencjał do uczenia się i wykonywania zadań, natomiast umiejętności to konkretne, nabyte w wyniku praktyki umiejętności wykonywania czynności.

Ocena zdolności odbywa się za pomocą testów psychometrycznych i predyspozycyjnych, takich jak testy inteligencji, testy zdolności i inne narzędzia. Wyniki odzwierciedlają potencjał uczenia się w danym obszarze, a nie wyuczony poziom wiedzy.

Czynniki wpływające na zdolności to genetika, środowisko, edukacja i trening. Zdolności mogą ulegać zmianom dzięki stymulacji i ćwiczeniom; neuroplastyczność umożliwia rozwój pewnych funkcji w różnym wieku.

Znaczenie praktyczne obejmuje dopasowywanie edukacji i ścieżek zawodowych, ocenę ryzyka w rekrutacji i planowanie rehabilitacji. Dyskusje naukowe poruszają kwestie natury i nurtury oraz kulturowych różnic w pomiarach zdolności i ich interpretacji.