zachtmoegdheid

Zachtmoedigheid is een deugd die in het Nederlands vaak wordt opgevat als een combinatie van mildheid, bescheidenheid en het vermogen om eigen kracht niet te gebruiken om anderen te overheersen. Het beschrijft een innerlijke houding van kalmte, geduld en zelfbeheersing die zich uit in sociale interacties: men luistert, corrigeert met respect en weigert agressie of eigen suprematie. In ethische tradities wordt zachtmoedigheid vaak gezien als tegenhanger van trots of arrogantie.

Etymologie en betekenis: de term is afgeleid van zacht (zacht, kalm) en moed (innerlijke kracht) met de achtervoeging -igheid. In oudere Nederlandse teksten wordt zachtmoedigheid soms samengevat als nederigheid, maar er is een nuance: zachtmoedigheid verwijst vooral naar een kalme, niet-dwingende houding; nederigheid naar een heldere erkenning van eigen beperkingen en afhankelijkheid.

Religieuze context: in christelijke tradities wordt zachtmoedigheid vaak gezien als een verdraagzame, gehoorzame houding die wordt beschouwd als vrucht van de Geest en als navolging van Christus. In andere religies kan men een vergelijkbare waardering voor mildheid en geduld aantreffen, zij het met verschillende theologische onderbouwing.

Moderne betekenis: buiten religieuze context wordt zachtmoedigheid gezien als een sociale deugd die conflicten kan verminderen en samenwerking kan bevorderen. In leiderschap en communicatie wordt het vaak als krachtig en effectief gezien wanneer men eigen standpunten duidelijk maakt zonder agressie of het opdringen van de eigen wil.