wykresie

Wykres jest graficzną reprezentacją danych lub funkcji matematycznych, która przedstawia zależności między zmiennymi w sposób wizualny. Wykresy są powszechnie używane w naukach ścisłych, statystyce, ekonomii i badań socjologicznych, aby ujawnić trendy, zależności oraz różnice między grupami na podstawie obserwacji lub wyników eksperymentów.

Termin wywodzi się z polskiego słowa kreska, oznaczającego linię lub znak. Poprzez prefiks wy- powstało pojęcie wykresu jako narzędzia do rysowania i prezentowania danych. W praktyce wykresy są tworzone w odpowiedzi na potrzebę zwięzłego ukazania informacji, które w formie tabeli byłyby trudne do porównania. Forma "wykresie" to lokatyw od rzeczownika wykres.

Najczęściej spotykane rodzaje wykresów to: wykres liniowy, pokazujący zmiany wartości w funkcji pewnego parametru; wykres słupkowy, ilustrujący porównania między kategoriami; wykres kołowy, przedstawiający udziały procentowe; wykres punktowy (scatter plot), ukazujący zależność między dwiema zmiennymi; histogram, prezentujący rozkład częstotliwości; wykres pudełkowy (box plot), streszczający statystyki opisowe.

Podstawowymi elementami wykresu są osie, etykiety osi, tytuł, legenda i jednostki miary. Kluczowe jest dobranie skali oraz rodzaju wykresu do charakteru danych, by unikać zniekształceń. Wykresy służą do wizualnej interpretacji trendów i różnic, a także do porównywania zestawów danych.

W praktyce wykresy tworzy się w arkuszach kalkulacyjnych, programach statystycznych i językach programowania (na przykład Excel, Google Sheets, R, Python z bibliotekami matplotlib lub seaborn, MATLAB). Poprawne przygotowanie danych i czytelne oznaczenia poprawiają zrozumienie prezentowanych informacji.