voorkeurterm

Voorkeurterm is de term die in een gecontroleerde vocabulaire, zoals een thesaurus of autoriteitsbestand, als belangrijkste label is toegewezen aan een concept, entiteit of onderwerp. Deze term dient als het standaardtoegangspunt in catalogisering en metadata en wordt gebruikt bij zoekopdrachten, indexering en kruisverwijzingen. Andere termen die aan hetzelfde concept zijn gekoppeld, worden niet-voorkeurtermen genoemd.

De keuze voor een voorkeurterm gebeurt volgens een beleidskader van de instelling en kan gebaseerd zijn op gangbare taal, historische gewoonte, hedendaagse spelling en de gebruiksvriendelijkheid voor lezers en gebruikers. In meertalige omgevingen kunnen meerdere taalversies van een voorkeurterm bestaan, elk als hoofdterm voor die taal. Het doel is om een consistente, eenduidige toegang tot informatie te waarborgen.

Voorkeurtermen zijn een kernonderdeel van autorisatie- en terminologiemanagement in bibliotheken, archieven en digitale repositories. Ze worden toegepast in vocabulaire-standaarden en metadata-standaarden zoals MARC Authority-records en SKOS, zodat synoniemen en varianten naar de juiste hoofdterm leiden. Dit vergemakkelijkt zowel nauwkeurige zoekresultaten als betere interoperabiliteit tussen systemen.

Voorbeeld: voor het concept over het voertuig wordt in het Nederlands de voorkeurterm "auto" gebruikt, terwijl niet-voorkeurtermen zoals "wagen" of "auto (voertuig)" via verwijzingen naar "auto" leiden. Dergelijke koppelingen ondersteunen gebruikers die verschillende termen gebruiken bij het zoeken naar dezelfde informatie.

Onderhoud van voorkeurtermen vereist periodieke evaluatie en updates op basis van taalverandering, gebruikersbehoeften en beleidswijzigingen. Veranderingen worden consequent doorgevoerd in alle gekoppelde records en referenties.