verwijderingswerkwoord

Een verwijderingswerkwoord is een term uit de Nederlandse taalkunde voor werkwoorden waarvan de kernbetekenis het verwijderen of verwijderen van een element is. Het gaat om acties die een object, een element in een verzameling, of inhoud uit een tekst of ruimte verwijderen of uitwissen. De term wordt gebruikt om de semantiek van deze werkwoorden te beschrijven en om ze te onderscheiden van andere soorten werkwoorden die wel of geen verwijderen impliceren.

Voorbeelden van verwijderingswerkwoorden zijn onder meer verwijderen, weghalen, weglaten en uitwissen. Voorbeelden in zinnen:

- De fout moet uit de database verwijderd worden.

- We halen de fout weg.

- Zij heeft een zin weggelaten.

- De fout is uitgewist.

- De pagina is weggehaald.

Scheidbaarheid en morfologie kunnen een rol spelen bij dit soort werkwoorden. Sommige verwijderingswerkwoorden zijn scheidbaar, zodat het prefix kan verschijnen aan het einde van de zin of in een samengestelde tijd, bijvoorbeeld weghalen: We halen de fout weg; de fout is weggehaald. Andere verwijderingswerkwoorden zijn minder scheidbaar of niet scheidbaar, zoals verwijderen, waarbij het prefix zich niet losmaakt in de werkwoordgroep.

In taalkundige beschouwingen worden verwijderingswerkwoorden vaak gezien als transitive werkwoorden die een direct object vereisen (wat wordt verwijderd). Ze komen veel voor in beschrijvende, procedurele en technische taal, waar nauwkeurig omschrijven wat wordt verwijderd of verwijderd geacht wordt.

Zie ook: werkwoord, scheidbaar werkwoord, verwijdering, uitwissen, weglaten.