validatiefunctie

Een validatiefunctie is een functie in software die bepaalt of een invoer voldoet aan vooraf gedefinieerde regels of criteria. Ze beoordeelt data op geldigheid en kan een eenvoudig booleaans resultaat opleveren of een gestructureerd object teruggeven met de validatiestatus en eventueel foutmeldingen. Bij voorkeur is een validatiefunctie deterministisch en heeft zij geen neveneffecten.

Toepassingsgebieden zijn onder meer formulier- en API-inputvalidatie, datavalidatie in ETL-pijplijnen en modelvalidatie in software-architecturen. Validatie kent vaak twee niveaus: syntactische validatie (type, formaat, vereiste velden) en semantische of zakelijke validatie (logische regels zoals leeftijd tussen 0 en 120, datum uit het verleden). Bij JSON-schema- en databasenormalisatie draait het vaak om structureren en controleren van data tegen regels voordat ze verder worden verwerkt.

Een validatiefunctie kan op verschillende manieren resultaten teruggeven: enkel True/False, of een resultaatobject met geldigheid en foutmeldingen per veld. Sommige systemen gooien een uitzondering bij ongeldige invoer. Gebruikelijke implementaties zijn regelgebaseerde checks, patroonherkenning (bijv. reguliere expressies) en bibliotheken zoals Joi (JavaScript), Pydantic (Python) of Hibernate Validator (Java).

Taken bij ontwerp en testing: houd validatiefuncties modulair en herbruikbaar, documenteer foutberichten, houd rekening met localization en performance, en test randgevallen. Beveiligingsbeleid vereist dat validatie alle invoer passeert en nooit vertrouwt op client-side checks alleen.