ongeldige

Ongeldig is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat “niet geldig” of “niet rechtsgeldig” betekent. Het wordt gebruikt wanneer iets niet voldoet aan de geldigheidsvoorwaarden, waardoor het geen rechtsgevolgen of werking heeft. De tegenovergestelde term is geldig, en verwante begrippen zijn geldigheid en ongeldigheid.

Ongeldig komt veel voor in juridische, administratieve en formele contexten, maar wordt ook in het dagelijks taalgebruik gebruikt om aan te geven dat documenten, besluiten, formulieren of inschrijvingen niet kunnen worden gebruikt. Voorbeelden zijn een ongeldige handtekening, een ongeldige pas of een ongeldige inschrijving. In juridische taal wordt vaker het verwante woord nietig gebruikt wanneer een rechtsdaad van meet af aan geen rechtsgevolgen heeft.

Het woord is afgeleid van geldig met het voorvoegsel on-, waardoor de betekenis ontkend wordt. De nominalisaties zijn onder meer geldigheid (toestand van geldig zijn) en ongeldigheid (toestand van niet geldig zijn). In grammaticale zin past ongeldige zich aan het substantief aan, bijvoorbeeld: de ongeldige formulieren (singulier: de ongeldige formulieren; het ongeldige formulier).

Synoniemen en verwante termen zijn onder meer nietig, nietige handeling en nietigheid. Het onderscheid met nietig ligt meestal in de context: nietig verwijst vaker naar rechtseffecten van een handeling die vanaf het begin geen geldigheid had, terwijl ongeldige breder kan verwijzen naar documenten, processen of conclusies die tijdelijk of feitelijk niet geldig zijn.

Zie ook: geldigheid, geldig, ongeldigheid, nietig, nietigheid.