tussenstapverhoudingen

Tussenstapverhoudingen is een term die wordt gebruikt om de verhouding te beschrijven tussen hoeveelheden die ontstaan of aanwezig zijn na opeenvolgende stappen in een proces. Een tussenstapverhouding r_i definieert men als de hoeveelheid na stap i gedeeld door de hoeveelheid vóór stap i, meestal uitgedrukt als een decimaal of percentage. In meervoud: tussenstapverhoudingen r_1, r_2, ..., waarbij de totale verhouding van begin- naar eindpunt het product is van de afzonderlijke tussenstapverhoudingen.

Toepassingsgebieden omvatten onder meer chemie en biochemie (stapgewijze synthese en yields), productie en procesengineering (stapgewijze efficiënties), economie en boekhouding (allocatie van middelen over fasen), en informatica of operatiemanagement (stapsgewijze transformaties of algoritmen). Een voorbeeld: bij een twee-staps synthese start men met 100 eenheden, na stap 1 blijven 60 eenheden over, na stap 2 blijven 48 eenheden over. De tussenstapverhoudingen zijn dan r_1 = 0,60 en r_2 = 0,80, en de totale verhouding is 0,48.

Interpretatie en nut: lage tussenstapverhoudingen duiden op verlies of inefficiënties in een specifieke fase, terwijl hogere verhoudingen op efficiënter verloop kunnen wijzen. Ze helpen bij diagnose en procesverbetering door aan te geven waar in de keten de grootste veranderingen optreden. Berekening en vergelijking van tussenstapverhoudingen vereist betrouwbare meetpunten bij elke stap; variabiliteit en meetfouten kunnen de waarden beïnvloeden.

Zie ook: rendement, yield, conversie, procesanalyse, throughput.