tegenmaatregel

Een tegenmaatregel is een maatregel die door een actor wordt genomen als reactie op een maatregel of beleid van een andere actor, met als doel de balans te herstellen, belangen te beschermen of naleving af te dwingen. De term wordt vooral gebruikt in de internationale betrekkingen, handelspolitiek en internationaal recht. Letterlijk betekent het “maatregel tegen” of “tegenmaatregel”.

Toepassingsgebieden en doelstelling

Tegenmaatregelen worden ingezet om druk uit te oefenen op de andere partij om af te zien van een ongewenste maatregel, of om schade te compenseren die door een dergelijke maatregel ontstaat. Ze kunnen economische vormen aannemen, zoals tarieven, quota, export- of importbeperkingen en sancties, maar ook politieke of diplomatieke stappen. Het doel is vaak proportionaliteit en terugtrekking of aanpassing van het beleid van de tegenpartij.

Kenmerken en beperkingen

In internationaal recht moeten tegenmaatregelen proportioneel en tijdelijk zijn, en mogen zij geen gebruik van gewelde dwang of schending van basisnormen rechtvaardigen. Ze dienen gericht te zijn op de terugkeer naar de situatie vóór de schending en kunnen onderhandelings- of geschilbeslechtingskaders afwachten. Dit vereist vaak wederzijdse onderhandelingen of optreden via internationale rechtbanken of toezichtsmechanismen.

Voorbeelden

Een land kan belastingen of beperkingen opleggen op goederen uit een land dat onrechtmatige maatregelen heeft genomen; de tegenpartij kan als reactie wederzijdse concessies of retoursmaatregelen inzetten. In handelsverdragen en bij World Trade Organization-regimes kunnen tegenmaatregelen worden gebruikt tot een oplossing is bereikt.

Zie ook

Tegenmaatregel (enkelvoud), tegenmaatregelen in handel, retorsie en sancties.