stofstalen

Stofstalen zijn monsters van stof die uit de omgeving worden verzameld om in een laboratorium te analyseren. Ze worden gebruikt om de samenstelling en de hoeveelheid stof te bepalen, evenals eigenschappen zoals de grootteverdeling en de aanwezigheid van verontreinigingen. Stofstalen kunnen afkomstig zijn uit lucht, oppervlakken of bulkdeeltjes.

Verzamelingsmethoden variëren afhankelijk van de vraag. Voor luchtmonsters wordt vaak een pomp gebruikt die stofhouder of filters laat filtreren, zodat de massa stof per volume lucht kan worden berekend. Afzettings- of depositie-monsters worden verzameld met afzettingsplaten die stofdeeltjes laten neerslaan. Voor oppervlakken kan stof worden verzameld met vochtige doekjes of wrijf- en schraapmethoden. Bij interventies in binnenomgevingen wordt vaak onderscheid gemaakt tussen inhalerbaar en respirabel stof, afhankelijk van de grootte van de deeltjes.

Analyses van stofstalen omvatten meestal gravimetrie om de massa te bepalen en chemische analyses met technieken zoals röntgenfluorescentie (XRF) en inductief gekoppelde plasma-massaspectrometrie (ICP-MS), soms aangevuld met microscopische inspectie of SEM voor deeltjesvorming. Deze analyses leveren informatie op over milieubelasting, blootstelling van werknemers en de kwaliteit van binnenruimtes.

Toepassingen omvatten milieu- en bouwinspecties, arbeidsomstandigheden en indoor air quality, evenals forensische of archeologische onderzoeken. Kwaliteitszorg is essentieel en omvat het gebruik van controles zoals veld- en laboratoriumblanks, herhaalde metingen en een duidelijke documentatie van de herkomst en het materiaal van elke staal.

normen en praktijken worden vaak bepaald door ISO- of nationale richtlijnen, NIOSH/OSHA-recommendaties en industriestandaarden.