spanningpieken

Spanningpieken zijn korte, hoge overspanningen boven de nominale spanning in een elektrisch systeem. Ze ontstaan wanneer spanning plotseling stijgt door netschakelingen, inductieve terugslag van schakelaars of externe verstoringen zoals blikseminslag. Kenmerkend zijn snelle stijgingen in korte tijd (rise time van nanoseconden tot microseconden) en een korte duur (microseconden tot milliseconden). Ze kunnen voorkomen op zowel distributie- als installatieniveau en op signaalkabels.

Gevolgen van spanningpieken kunnen ernstig zijn: schade aan isolatie en elektronica, uitval van componenten, data-corruptie en ongewenste werking of uitschakeling van beveiligingen. Met name gevoelige elektronische apparatuur, computersystemen en industriële automatisering lopen risico. De aard en ernst van een piek worden doorgaans beschreven aan de hand van de piekspanning, duur en stijgsnelheid, en kunnen met meetinstrumenten zoals oscilloscopen of speciale transiëntenregistratieapparatuur worden vastgelegd.

Beheersen en voorkomen van spanningpieken gebeurt met bescherming tegen transiënten. Veelgebruikte maatregelen zijn spanningsbeveiligingsapparaten (SPD) bij de ingang van een installatie, varistors (MOV), gasontladingsbuizen en transiënt-beperkende diodes (TVS). Andere maatregelen omvatten goede aarding en bonding, scheiding van voedings- en datasignalen, filtratie en, waar mogelijk, isolerende transformatoren of voedingconditionering. Normatieve kaders vanuit de IEC-standaarden (zoals IEC 61000-4-5 voor surge-immuniteit en gerelateerde delen over EFT/burst) geven richtlijnen voor tests en bescherming tegen spanningpieken.