soortsniveau

Soortsniveau is het taxonomische niveau dat de eenheid soort aanduidt, de groep organismen die als referentiepunt voor classificatie fungeert. In de Linnaeaanse hiërarchie ligt soort onder het geslacht en boven de ondersoort. Een soort identificeert doorgaans een groep individuen die in de praktijk samen kunnen voortplanten en een vrijwel gesloten genetische en fenotypische pool delen; reproductieve isolatie wordt door veel onderzoekers als criterium gezien.

Er bestaan echter meerdere soortconcepten. Het biologische soortconcept stelt reproductieve isolatie centraal, terwijl morfologische concepten zich richten op uiterlijke kenmerken en fylogenetische concepten op gedeelde afstamming en monofylie. Deze verschillende benaderingen kunnen leiden tot uiteenlopende soortdelimitaties, zeker bij groepen waar morfologische verschillen beperkt zijn of waar organismen sexueel voordelen vertonen maar genetisch uiteenlopen.

De vorming van nieuwe soorten, speciatievorming, leidt tot veranderingen op soortsniveau en is een centraal thema in evolutie. Grenzen tussen soorten zijn niet altijd helder, vooral bij cryptische soorten die genetisch onderscheiden zijn maar weinig uiterlijke variatie vertonen, of bij organismen die asexueel voortplanten.

Voor biodiversiteitsonderzoek en conservatie is het vaststellen van soortniveau cruciaal, omdat wet- en regelgeving en monitoring vaak per soort zijn georganiseerd. Daarnaast bestaan er soms ondersoorten, die variatie binnen een soort weergeven zonder dat zij een aparte soortvorm vormen.