sinapslar

Sinapslar, sinir sistemi içinde iki hücre arasında iletişimi sağlayan temel birimdir. Bir nöron ile hedef hücre arasındaki bilgi aktarımı, elektriksel uyarının kimyasal sinyale dönüştürülmesiyle ve yanıtın ortaya çıkmasıyla gerçekleşir. Hedef hücre kas, bez veya başka bir nöron olabilir.

Bir sinapsın temel yapısı presinaptik uç, sinaptik yarık ve postsinaptik membrandır. Presinaptik uç, nörotransmitter içeren vezikülleri taşır; sinaptik yarık, bu moleküllerin difüze olabildiği dar bir boşluktur; postsinaptik membran reseptörlerle donatılmıştır. Gözlenen diğer katkılar arasında astroglial hücrelerin tripartit etkileşimleri bulunur.

Sinapslar iletim mekanizmasına göre kimyasal ve elektriksel olarak ikiye ayrılır. Kimyasal sinapslar en yaygınıdır; elektriksel sinapslar ise gap junctionlar üzerinden hızlı, doğrudan ve çoğunlukla çift yönlü iletim sağlar.

Kimyasal sinapslarda presinaptik uç Ca2+ kanallarını açar ve veziküllerdeki nörotransmitterleri sinaptik yarığa salgılar. Nörotransmitterler postsinaptik reseptörlere bağlanır; bağlanma EPSP veya IPSP oluşturur. Nörotransmitterler genellikle reuptake ile geri alınır veya enzimlerle parçalanır. Örneğin glutamat, GABA, glisin ve asetilkolin sık rol oynar.

Elektriksel sinapslarda iletim, gap junctionları aracılığıyla doğrudan iyon akımıyla gerçekleşir. Bu sinapslar hızlıdır ve çoğunlukla çift yönlü iletim sağlar.

Plastisite, sinaps güçlerinde kısa- ve uzun süreli değişiklikleri kapsar. Kısa süreli değişiklikler facilitation ve depresyon, uzun süreli olanlar LTP ve LTD olarak adlandırılır; bu süreçler öğrenme ve bellek ile ilişkilidir ve reseptör yoğunluğu ile bağlantı sayısının değişimiyle düzenlenir.

Gelişim sürecinde sinapslar yoğun biçimde oluşur ve sonra prune edilerek ağlar şekillenir. Sinaps işlev bozuklukları epilepsi, otizm ve şizofreni gibi durumlarla ilişkilidir; bazı ilaçlar nörotransmitter sistemleri üzerinden sinaptik iletimi hedefler.