schaalmethoden

Schaalmethoden verwijzen naar technieken die worden gebruikt om kwalitatieve antwoorden of psychologische constructen, zoals attitudes en opinies, in numerieke schalen om te zetten. In de sociale wetenschappen dienen deze methoden om complexe verschijnselen meetbaar te maken en om scores met elkaar te vergelijken.

De meest voorkomende typen schaalmethoden zijn onder meer de Likert-schaal, Thurstone-schaal, Guttman-schaal en moderne item-responstheorie zoals het Rasch-model. Een Likert-schaal gebruikt doorgaans een nog-mee/oneens-antwoord op een reeks stellingen, met somscores die een algemene houding aangeven. Thurstone-schalen verdelen stellingen in categorieën met gelijke intervallen en proberen zo een uitstekend continuüm van attitude te vormen. Guttman-schalen zetten stellingen op een cumulatieve wijze uit, zodat instemmen met een hogere stelling impliceert dat men ook instemt met de lagere stellingen. Het Rasch-model en andere item-responstheorie-benaderingen modelleren de relatie tussen itemkenmerken en respondentielijn, waardoor schaalbaarheids- en vergelijkingsproblemen beter kunnen worden aangepakt.

Het proces van schaalontwikkeling omvat doorgaans definieren van het construct, itemgeneratie, pilotonderzoek, en analyses gericht op dimensionaliteit, betrouwbaarheid en validiteit. Belangrijke statistische technieken zijn factoranalyse en betrouwbaarheidstesten (bijv. Cronbach’s alpha), terwijl validiteit vaak via constructvaliditeit en convergente/discriminante validiteit wordt beoordeeld.

Schaalmethoden hebben naast hun voordelen ook beperkingen, zoals subjectiviteit in itemkeuze, mogelijke responsbias en de veronderstelling dat scores intervalniveau representeren, wat per methode kan variëren. Desondanks blijven ze fundamenteel voor het meten van abstracte constructen in onderzoek.