ruilhandel

Ruilhandel is een economische praktijk waarbij goederen of diensten rechtstreeks tegen elkaar worden geruild zonder contant geld als tussenschakel. Partijen stemmen af welke levering zij verrichten en welke tegenprestatie zij ontvangen, vaak op basis van een afgesproken ruilwaarde die voor beide partijen acceptabel is. De kernfactor is de onderlinge afstemming van wederzijdse wensen.

Historisch gezien ontstond ruilhandel in samenlevingen zonder efficiënte geldcirculatie en speelde het een rol in tijden van geldtekorten of economische crises. In de moderne tijd herontdekte men ruilhandel via barter exchanges en lokale netwerken. Hedendaagse varianten omvatten LETS (Local Exchange Trading Systems), tijdskrediet- en ruilnetwerken, en online platforms die credits toekennen in plaats van geld.

Hoe het werkt: direct ruilen tussen twee partijen is mogelijk, maar ook via een ruilnetwerk waarbij transacties in een gemeenschappelijke rekeneenheid (credits) of tijd worden genoteerd. LETS en tijdbanken gebruiken bijvoorbeeld een lokale valuta- of tijdrekening; gebruikers verdienen credits door te leveren en besteden credits door te kopen of af te nemen van anderen. Grotere netwerken bieden matchingdiensten die complementariteit van vraag en aanbod vergroten.

Voordelen en nadelen: Voordelen omvatten efficiënter gebruik van onderbenutte capaciteit, minder afhankelijkheid van contant geld en versterking van lokale economieën. Nadelen zijn waardebepaling en de dubbele coïncidentie van wensen, beperkte schaal, mogelijk hogere transactiekosten en fiscale of juridische complicaties.

Regelgeving en fiscaliteit: in veel rechtsgebieden geldt dat de geruilde goederen en diensten als inkomstenwaarde kunnen tellen en belastingen vereist kunnen zijn. Partijen kunnen verplicht zijn transacties en waarderingen vast te leggen en aan de belastingdienst te rapporteren; bartersystemen kunnen ook btw-implicaties hebben afhankelijk van de jurisdictie.