rivieroverstromingsbeheer

Rivieroverstromingsbeheer is het geheel van maatregelen en processen die bedoeld zijn om overstromingen langs rivieren te voorkomen of te beheersen. Het doel is de veiligheid van mensen en eigendommen te waarborgen, economische activiteiten mogelijk te houden en ecologische functies van het rivierengebied te behouden.

De aanpak omvat zowel structurele als niet-structurele maatregelen. Structurele maatregelen zijn onder meer dijken, keermuren, retentiegebieden en aanpassingen aan het rivierbed. Niet-structurele maatregelen betreffen ruimtelijke planning, waterafvoerplanning, vroegtijdige waarschuwing en evacuatieprocedures, en natuur- of ruimtegebaseerde oplossingen zoals herstel van overstromingsgebieden en natuurinclusief rivierbeheer.

Governance en samenwerking zijn cruciaal. In veel systemen werkt men volgens geïntegreerd rivieroverstromingsbeheer met betrokkenheid van waterschappen, gemeenten, provincies en nationale overheden. Grensoverschrijdende samenwerking en naleving van Europese richtlijnen zoals de Kaderrichtlijn Water en de Floods Directive ondersteunen het delen van data, risicokaarten en waarschuwingssystemen.

Strategisch doel is een combinatie van preventie, bescherming, voorbereiding, reactie en herstel, met aandacht voor klimaatverandering en toenemende extreme neerslag. Uitdagingen zijn onder meer financiering, onderhoud van infrastructuur, balans tussen veiligheid en ecologische functies, en sociale acceptatie.

Een bekend voorbeeld is Ruimte voor de Rivier in Nederland, een programma dat ruimte maakte voor rivieren, wetlands en opslagvolumes teruggaf aan het riviergebied, waardoor flood risk werd verminderd en natuur werd hersteld.