productbeschikbaarheid

Productbeschikbaarheid verwijst naar de mate waarin een product beschikbaar is voor aankoop op het gewenste moment, via het gewenste kanaal en in de gewenste hoeveelheid. In de praktijk wordt vaak onderscheid gemaakt tussen voorraadbeschikbaarheid (of aanwezig hebben in het magazijn) en leveringsbeschikbaarheid (de mogelijkheid om een bestelling op tijd te leveren). Het begrip wordt vaak gemeten met maten zoals vulgraad, stock-out percentage en servicelevel, waarbij ook on-shelf availability (OSA) centraal staat in retail.

Belangrijke metriek bij productbeschikbaarheid zijn onder meer de vulgraad (het aandeel van klantorders dat volledig uit voorraad kan worden geleverd), het stock-out percentage, het bereik van het servicelevel en de ordercycle time. Deze métrieken geven inzicht in hoe vaak klanten het gewenste product direct kunnen krijgen en hoe lang een bestelling duurt bij eventuele leveringsvertragingen. OSA vergelijkt de aanwezigheid van producten in fysieke en online schappen met de vraag van klanten.

Factoren die de beschikbaarheid beïnvloeden zijn onder meer vraagprognose en variabiliteit, seizoensinvloeden, assortimentskeuzes, levertijd en betrouwbaarheid van leveranciers, productiecapaciteit, logistieke capaciteit, voorraadbeheer en de aanwezigheid van meerdere kanalen (omni-channel). Ook IT-systemen zoals ERP, WMS en POS-data spelen een cruciale rol bij real-time inzicht en planning.

Gevolgen van een lage beschikbaarheid zijn onder meer omzetverlies, klantontevredenheid en reputatieschade, terwijl overmatige voorraden kosten en veroudering met zich meebrengen. Effectieve strategieën omvatten nauwkeurige vraagvoorspelling, veiligheidsvoorraad, reorder points, Just-in-Time en multi-echelon voorraadoptimalisatie, evenals leveranciersmanagement (bijv. vendor-managed inventory), regional fulfilment en substitutie-informatie voor klanten. Technologie ondersteunt dit via real-time tracking, data-analyse en betere samenwerking met leveranciers.