plantenfamilie

Een plantenfamilie is een taxonomische rang binnen de botanische classificatie die groepen verwante genera omvat. In de moderne hiërarchie ligt de familie tussen de orde en de genera en wordt zij gebruikt om verwantschappen binnen de plantenwereld overzichtelijk te maken.

Een familie bestaat uit genera die gemeenschappelijke kenmerken en, in toenemende mate, genetische verwantschappen delen. Het idee is dat alle leden van een familie afstammen van een gemeenschappelijke voorouder en vormen vaak monofyletische groepen, wat betekent dat ze afstammen van één soort binnen een gezamenlijke stamboom. De indeling is door de tijd heen veranderd door innovaties in phylogenetische analyse, vooral op basis van DNA-gegevens.

Historisch werd de familieindeling veelal bepaald aan de hand van morfologische kenmerken zoals bloemstructuur en vruchttypes. Tegenwoordig vormt moleculaire fylogenie een leidend criterium, en systemen zoals het APG-systeem hebben de grenzen en samenstelling van veel families herzien. Ondanks deze veranderingen blijft het doel hetzelfde: een natuurlijke classificatie geven waarin verwantschap en evolutie zo goed mogelijk gerepresenteerd worden.

Voorbeelden van bekende plantenfamilies zijn Rosaceae (rozenfamilie; includes rozen, perziken, aardbeien), Fabaceae (vlinderbloemenfamilie; peulen zoals erwten en bonen), Asteraceae (compositiefamilie; zonnebloemen en madeliefjes), Lamiaceae (kruidenfamilie; munt, rozemarijn) en Solanaceae (nachtschadefamilie; tomaten, aardappelen, paprika’s). Het begrip plantenfamilie is cruciaal voor identificatie, ecologie, horticultuur en de studie van plant-evolutie.