peptidepresentaties

Peptidepresentaties, oftewel antigenpresentatie, is het proces waarmee peptidelige antigenen op het oppervlak van antigen-presenterende cellen worden gepresenteerd door MHC-moleculen aan T-lymfocyten. Dit mechanisme is essentieel voor de adaptieve immuunrespons en verbindingspunt tussen weefselsignalen en cellulaire afweer.

Er bestaan twee hoofdwegen. MHC klasse I presenteert endogenous peptiden aan CD8+ T-cellen: cytosolische eiwitten worden afgebroken door proteasomen, waarna peptidefragmenten via TAP naar het endoplasmatisch reticulum gaan en daar gebonden worden door MHC-I-moleculen. Deze complexen worden naar het celoppervlak getransporteerd. Peptides zijn meestal 8–10 aminozuren lang. MHC klasse II presenteert exogene peptiden aan CD4+ T-cellen: antigenen worden opgenomen in endosomen en afgebroken door proteasen; MHC-II-moleculen worden geblokkeerd door invariantieketen en later geladen met peptide, grotendeels met CLIP-verwijdering door HLA-DM. Deze peptides zijn doorgaans 13–25 aminozuren.

Professionele antigen-presenterende cellen, zoals dendritische cellen, macrofagen en B-cellen, spelen een centrale rol, maar vrijwel alle cellen kunnen MHC-moleculen uiten. Het variabele MHC-genoom (HLA in mensen) bepaalt welke peptiden kunnen binden en hoe immunologische responsen verlopen. Peptidepresentatie is daarom een belangrijke factor in vaccinontwikkeling en kankerimmunotherapie, waaronder peptidevaccins en neoantigeen-gebaseerde strategieën. Cross-presentatie stelt sommige APC’s in staat exogene antigenen ook via MHC I te tonen.