patiëntprivacy

Patiëntprivacy verwijst naar het recht op een vertrouwelijke behandeling van persoonsgegevens in de gezondheidszorg. Het omvat medische gegevens zoals diagnose, behandelgeschiedenis, testresultaten en communicatie met zorgverleners. In de Nederlandse context wordt patiëntprivacy gefundamenteerd in de WGBO en de Algemene verordening gegevensbescherming (GDPR).

De privacyregels bepalen welke gegevens mogen worden verwerkt, op welke grondslag, voor welk doel en hoe lang. Doelbinding, gegevensminimalisatie en transparantie staan centraal. Verwerking vereist doorgaans een wettelijke basis of toestemming, bijvoorbeeld voor de behandeling zelf of voor administratieve taken. Patiënten hebben rights zoals inzage, rectificatie, wissing (recht op vergetelheid), dataportabiliteit en het recht om verwerking te beperken of bezwaar te maken.

Zorginstellingen moeten passende technische en organisatorische maatregelen nemen (TOM) om privacy te waarborgen. Dit omvat toegangsbeperking tot medische dossiers, beveiligde systemen, encryptie, logging en een incidentresponsplan. Organisaties kunnen een Functionaris voor gegevensbescherming (FG) aanstellen en moeten privacy-by-design en privacy-by-default toepassen bij nieuwe systemen en processen.

Delen van gegevens gebeurt alleen voor noodzakelijke zorg, met expliciete toestemming waar nodig of onder een wettelijke grondslag. Voor onderzoek en statistiek kunnen gegevens worden geanonimiseerd of gepseudonimiseerd. Bewaartermijnen verschillen per soort gegevens en zijn geregeld in wet- en regelgeving; gegevens worden bewaard zolang ze nodig zijn voor het doel en de wettelijke vereisten.

Internationale overdrachten van gezondheidsgegevens vereisen passende bescherming, zoals contractuele waarborgen of adequaatheidsbesluiten. Bij datalekken en schendingen van privacy zijn meldplicht en toezicht beschikbaar via de Autoriteit Persoonsgegevens; burgers kunnen klachten indienen en zorginstellingen moeten transparant handelen. De ontwikkeling van digitale zorg stelt extra eisen aan privacybescherming en privacy-by-design.