ovulatiesystemen

Ovulatiesystemen verwijzen naar de biologische processen die ovulatie bij vrouwelijke zoogdieren reguleren, inclusief de mens, en naar de systemen en methoden die worden gebruikt om vruchtbaarheid te volgen en vruchtbare vensters te voorspellen. In brede zin omvatten ze zowel de normale hormonale regulatie als technologische hulpmiddelen die bij vruchtbaarheidsmonitoring worden ingezet.

De regulatie vindt plaats via de hypothalamus-hypofyse-eierstokketen (het hypothalamus-pituitary-ovary axis). GnRH uit de hypothalamus stimuleert de hypofyse tot afgifte van FSH en LH. FSH bevordert de groei van follikels in de eierstokken; stijgende oestrogeenproductie uit de follikels leidt tot een LH-piek, die ovulatie veroorzaakt. Na de ovulatie vormt het lege follikellichaam het corpus luteum, dat progesteron produceert om het endometrium voor te bereiden op een mogelijke zwangerschap. Bij geen bevruchting daalt de hormoonproductie en treedt menstruatie op.

Een typische cyclus bestaat uit de folliculaire fase, ovulatie en de luteale fase. De ovulatie vindt meestal midden in de cyclus plaats, maar de duur varieert per individu. Belangrijke organen zijn de hersenen (hypothalamus, hypofyse), de eierstokken, de uterus en de bijbehorende hormonale feedbacksystemen. Leefstijlfactoren zoals gewicht, stress en ziekte kunnen de cyclus beïnvloeden.

Variatie is normaal; anovulatie kan voorkomen bij bepaalde aandoeningen zoals PCOS of bij de overgang. Vruchtbaarheidsmonitoring omvat methoden zoals basale lichaamstemperatuur, LH-teststrips en waargenomen veranderingen in cervicaal slijm, aangevuld met wearables en apps. Deze systemen helpen bij het identificeren van vruchtbare vensters, maar variabiliteit en individuele verschillen blijven een aandachtspunt.