oppervlaktetextuur

Oppervlaktetextuur verwijst naar de kleine onregelmatigheden op een oppervlak die meetbaar zijn op de microscopische tot nanometerschaal. Het omvat kenmerken zoals ruweheid (een onregelmatig oppervlak), golving (waviness) en lay (de richting van de textuur die door de bewerking achterblijft). De textuur ontstaat door de gebruikte productiemethode (bijv. draaien, frezen, slijpen, gieten, additieve productie) en door nabewerking (polijsten, borstelen, zandstralen, coatings). Ze beïnvloedt functionele eigenschappen zoals wrijving, slijtage, afdichting, smeringsretentie en warmteafvoer, en kan ook esthetiek en de hechting van coatings beïnvloeden.

Oppervlaktetextuur wordt gekenmerkt met meetbare parameters. Dit omvat 2D-profielmetingen en 3D-arealmetingen. Veel voorkomende 2D-parameters zijn Ra (gemiddelde ruwe-heid) en Rz (top-tot-top ruweheid); bij 3D-textuur worden vaak Sa (gemiddelde oppervlakte-ruwheid) en Sz (maximum hoogte) gebruikt. Metingen kunnen plaatsvinden met contactprofilometers (stift) en met niet-contactmethoden zoals optische profilometrie, interferometrie en focus-variatie. Internationale normen ondersteunen deze metingen, bijvoorbeeld ISO 4287 voor 2D-ruwheid en ISO 25178 voor 3D-textuur.

Toepassingen en ontwerp: textuur wordt bewust ontworpen en gecontroleerd om gewenste prestaties te bereiken. Een specifieke textuur kan wrijving en slijtage beïnvloeden, afdichting verbeteren, smeermiddelretentie verhogen of esthetiek bepalen. Het begrip van oppervlaktek economiseert kwaliteitscontrole, productontwerp en materiaalkeuze.