oceaanwateren

Oceaanwateren verwijzen naar het zoutwater in de wereldzeeën. Ze vormen het grootste continue waterlichaam op aarde en bedekken circa 71 procent van het oppervlak. De oceaan bestaat uit vijf hoofdbekkens: de Stille Oceaan, de Atlantische Oceaan, de Indische Oceaan, de Zuidelijke Oceaan en de Arctische Oceaan. Het totale volume bedraagt ongeveer 1,3 miljard kubieke kilometer.

Samenstelling en fysische eigenschappen: oceaanwater heeft gemiddeld circa 35 PSU zoutgehalte (ongeveer 3,5 procent). De temperatuur varieert van −2 °C in polaire gebieden tot meer dan 30 °C in tropische zones. Dieper water is kouder en dichter; de dichtheid wordt bepaald door temperatuur, zoutgehalte en druk. Het water vertoont lagen en verticale menging.

Beweging en circulatie: grootschalige stromingen zoals de Gulf Stream en de Antarctische Circumpolaire Stroom transporteren warmte over zeeën. Dieper water ontstaat door afkoeling en toename van zoutgehalte en zinkt naar de diepten. Deze processen, samen met opweltingen, vormen een wereldwijde thermohaliene circulatie die klimaat en weer beïnvloedt.

Leven: oceaanwateren herbergen pelagische en bentische ecosystemen. Plankton vormt de basis van de voedselketen; koraalriffen in warme oppervlaktelagen en diverse koude-waterhabitats bieden onderdak aan talloze soorten. Grote dieren zoals walvissen en zeezoogdieren gebruiken deze omgeving.

Mens en oceaan: oceaanwateren leveren klimaatregulering, voedsel en vervoerswegen en fungeren als opslag voor warmte en CO2. Ze staan echter voor uitdagingen zoals overbevissing, vervuiling en verzuring door opneming van CO2, evenals zeespiegelstijging door klimaatverandering. Bescherming en duurzaam beheer zijn wereldwijd essentieel.