motorneuronen

Motorneuronen zijn neuronen die verantwoordelijk zijn voor het aansturen van skeletspiercontracties. Ze vormen de motorische uitgaande paden van het centrale zenuwstelsel en verbinden de hersenen en hersenstam met de spieren. Motorneuronen worden onderverdeeld in bovenmotorneuronen (UMN) en ondermotorneuronen (LMN).

UMN bevinden zich in de hersenschors en in de hersenstam en sturen signalen naar LMN. LMN bevinden zich in de voorhoorn van het ruggenmerg en in de motorische kernen van de hersenzenuwen en geven direct signalen door aan spiervezels. De LMN-axonen lopen via perifere zenuwen naar de motorische eindplaat (de neuromusculaire junctie), waar ze acetylcholine vrijgeven en spiervezels laten depolariseren. De perifere zenuwen zijn omgeven door myelinescheden van Schwann-cellen, wat de geleiding van impulsen versnelt.

Tijdens de ontwikkeling ontstaan motorneuronen uit de ventrale delen van de neurale buis. Hun verbindingen en de motorische centra waaraan ze gekoppeld zijn, bepalen in belangrijke mate de controle over bewegingen.

Pathologie: bij motorneuronziekten zoals amyotrofische laterale sclerose (ALS) degenereren LMN en/of UMN, wat leidt tot spierzwakte en atrofie. LMN-tekens omvatten fasciculaties en verminderde reflexen; UMN-tekens spasticiteit en hyperreflexie. Diagnostiek kan bestaan uit elektromyografie (EMG), zenuwgeleidingstests en beeldvorming.

Behandeling: er bestaan geen middelen die motorneuronen kunnen herstellen; de zorg richt zich op symptoommanagement, behoud van functie en een multidisciplinaire aanpak.