mielinizacj

Mielinizacja to proces pokrywania aksonów osłonką mielinową, która izoluje błonę komórkową i znacząco zwiększa szybkość przewodzenia impulsów nerwowych. W centralnym układzie nerwowym (OUN) osłonę tworzą oligodendrocyty, natomiast w obwodowym układzie nerwowym (PUN) — komórki Schwanna. Myelinę tworzą liczne warstwy błon komórkowych, a między kolejnymi odcinkami znajdują się węzły Ranvier, gdzie impulsy ulegają przewodzeniu skokowemu.

Grubość osłonki i długość internodów są określone przez g-ratio, optymalnie około 0,6–0,7. Dzięki temu impuls przeskakuje między węzłami Ranvier, co skraca czas przewodzenia i redukuje zużycie energii przez neuron.

Rozwój mielinizacji zaczyna się w okresie prenatalnym w OUN i trwa po narodzinach; w PNS proces przebiega dalej i zależy od nerwu. Komórki progenitorowe oligodendrocytów różnicują się w oligodendrocyty, które tworzą osłonkę mielinową wokół aksonów. W PNS sygnalizacja neureguliną-1 typu III na powierzchni nerwów reguluje mielinizację przez Schwanna; czynniki wzrostu i aktywność neuronów również wpływają na tempo i zakres mielinizacji.

Funkcja mieliny obejmuje przyspieszenie przewodzenia impulsów dzięki przewodzeniu skokowemu (saltatory), redukcję przekazywanej energii i ochronę włókien neuronowych. Mielina wspiera także metaboliczną wymianę między komórką osłonkową a aksonem.

Patologie: demielinizacja prowadzi do zaburzeń przewodzenia. W stwardnieniu rozsianym (MS) uszkodzenie dotyczy OUN, natomiast w zespole Guillaina-Barrégo — PNS. Regeneracja mieliny występuje szczególnie w PNS dzięki Schwannom i komórkom progenitorowym, lecz w OUN proces naprawy jest ograniczony. Starzenie wpływa negatywnie na integralność i zdolność odnawiania osłonek mielinowych.