mensgerichtheid

Mensgerichtheid is een concept in de Nederlandse taal dat verwijst naar een benadering waarin menselijke belangen en waardigheid centraal staan bij handelen, beleid en ontwerp. De term combineert mens en gerichtheid en wordt in uiteenlopende vakvelden gebruikt om aan te geven dat mensen en hun behoeften leidend zijn bij beslissingen en praktijken.

Historisch gezien heeft mensgerichtheid wortels in humanistische tradities en in hedendaagse discussies over burgerparticipatie, empathie in de zorg en gebruikersgericht ontwerp. In de literatuur wordt benadrukt dat mensgerichtheid meer omvat dan vriendelijkheid: het vergt structurele aandacht voor autonomie, participatie, gelijke behandeling en toegankelijkheid.

Toepassingsgebieden zijn onder meer: in de zorg persoonsgerichte zorg die rekening houdt met waarden, voorkeuren en leefomstandigheden van de cliënt; in ontwerp en technologie mensgericht ontwerpen zodat producten en diensten aansluiten bij menselijke capaciteiten en beperkingen; in management en HR een mensengerichte cultuur die welzijn, betrokkenheid en arbeidstevredenheid bevordert; in de publieke sector beleid en dienstverlening die burgers centraal stelt en toegankelijk maakt.

Kritieken en uitdagingen omvatten onder meer subjectiviteit, meetbaarheid en de spanning met efficiëntie, veiligheid en regelgeving. Bij implementatie bestaat het risico van oppervlakkige branding zonder echte betrokkenheid of heldere normen, of dat individuele behoeften botsen met collectieve belangen. Desalandsanks wordt mensgerichtheid in verschillende domeinen gezien als een manier om beslissingen menselijker, inclusiever en responsiever te maken.

Zie ook: human-centered design, persoonsgerichte zorg, mensgerichte politiek.