luchtruimten

Luchtruimten zijn delen van de atmosfeer die door een land of overkoepelende luchtvaartautoriteit zijn aangewezen voor luchtvaartactiviteiten. Ze worden gedefinieerd met verticale en horizontale grenzen en vormen samen de omgeving waarin vliegtuigen veilig kunnen vliegen en waar nodig worden begeleid door luchtverkeersleiding.

Het beheer van luchtruimten gebeurt volgens internationale standaarden van de ICAO en Europese regelgeving, uitgevoerd door nationale luchtvaartautoriteiten en Eurocontrol. De indeling van luchtruimten helpt bij de toewijzing van luchtverkeersleiding, afstands- en conflictoplossing, en verkeersbeheer.

Luchtruimten kunnen gecontroleerd of ongecontroleerd zijn. In gecontroleerd luchtruim geldt doorgaans ATC-dienstverlening voor vluchten die volgens instrumenten werken (IFR) en vaak ook voor veel VFR-verkeer. In ongecontroleerd luchtruim zijn minder strikte regels van toepassing. In Europa worden luchtruimten vaak onderverdeeld in CTRs (control zones) rondom luchthavens, TMAs (terminal control areas) voor aanpak en afhandeling, en in upper- en lower-gebieden. Het EU-systeem maakt doorgaans onderscheid tussen gecontroleerd luchtruim (meestal klassen A tot en met E) en ongecontroleerd luchtruim (klasse G), met nationale afwijkingen.

Piloten gebruiken luchtruimkaarten en NOTAMs om beperkingen, openingsperiodes en risico’s te kennen. Verkeersleiding is verplicht in veel gevallen van IFR-vliegen en in veel EU-luchtruimen ook bij VFR-verkeer in aangewezen zones. Militaire oefeningen, tijdelijke zones en verboden gebieden kunnen het luchtruim tijdelijk beperken.

Samengevat vormen luchtruimten de door regels en afspraken beheerde delen van de atmosfeer waarin luchtvaartveiligheid en efficiëntie centraal staan.