levenscycluskost

Levenscycluskost, ook wel levenscycluskosten, of LCC, is de totale economische kostprijs die gepaard gaat met een product, systeem of infrastructuur gedurende zijn levensduur, vanaf aankoop tot verwijdering. Het doel is alle toekomstige kosten te identificeren en contant te maken, zodat alternatieven beter met elkaar vergeleken kunnen worden. LCC is daarmee onderscheidend ten opzichte van een life cycle assessment (LCA), dat milieueffecten beoordeelt in plaats van uitsluitend economische kosten.

De belangrijkste elementen van LCC zijn investeringskosten bij aanschaf, operationele en onderhoudskosten, kosten voor energie en hulpstoffen, financierings- en rentekosten, vervanging en renovatie tijdens de levensduur, stilstand en productiviteitsverliezen, sloop- of end-of-life kosten en de restwaarde aan het eind van de termijn.

Berekeningen worden meestal uitgedrukt als de contante waarde van alle toekomstige kosten. Dit vereist het definiëren van de grenzen van het systeem, het inschatten van de levensduur, het kiezen van een disconteringsvoet en het verzamelen van betrouwbare kostenreeksen. Gevoeligheids- en scenario-analyses worden vaak uitgevoerd om onzekerheden te testen.

Toepassingen bevinden zich vooral in openbare aanbestedingen, bouw en infrastructuur, en in asset management, waar LCC helpt bij het kiezen tussen alternatieven met verschillende lange termijn kosten en bij budgetplanning en duurzaamheidsoverwegingen.

Beperkingen zijn onder meer onzekerheid in data en toekomstige prijzen, de subjectieve aard van sommige aannames, beperkte zicht op indirecte kosten zoals maatschappelijke impact, en de keuze van de tijdshorizon en disconteringsvoet die de resultaten beïnvloeden.

Internationale normen en richtlijnen voor LCC bestaan, zoals ISO 15686-5 en EN 15459, die handvatten bieden voor de uitvoering van levenscycluskostberekeningen.